بسيج يك نهاد انقلاب است كه از توده مردم و آحاد جامعه تشكيل شده است. برخي از جامعه شناسان و صاحبان علم سياست معتقدند. بسيج براي انقلاب بوجودمي آيد، يعني توده مردم بسيج مي شوند تا انقلابي را به نتيجه برسانند. از همين روي به حركت توده هاي مردم براي برپايي نظام حكومتي جديد، بسيج گفته مي شود. اصولاً بر اساس چنين تفكري ، پس از تغيير نظام حكومتي و سياسي، بسيج فلسفه وجودي خود را از دست مي دهد و حركت توده ها، جاي خود را به نهادهاي قانوني و اقدامات نهادينه مي دهند. يعني با ايجاد نظام حكومتي و تشكيل نهادهاي قانوني، حركت بسيجي متوقف مي شود.
البته حكومتها به ويژه حكومتهاي دموكراتيك، مشاركت مردم و مشاركت بسيجي را براي اداره امور مي پذيرند. زيرا باعث استحكام و پايداري نظام حكومتي مي شود و تلاش مي نمايند تا مردم را در سرنوشت خود و اداره امور مملكتي به بازي بگيرند. اين نوع اقدام را مشاركت مدرن مي نامند كه در سايه حضور مردم در انتخابات، شوراها و خدمات اجتماعي تعريف مي شود. بنابراين چنين ديدگاهي بين حضور مردم در صحنه انقلاب ( مشاركت بسيجي) و حضور مردم در اداره مملكت (مشاركت مدرن) تفاوت قائل است.
در جمهوري اسلامي ايران، حركت توده ها و حضور نيروهاي مردمي قبل از پيروزي انقلاب ايجاد شد و در حين انقلاب، نقش مردم بسيار چشمگير بود كه انقلاب اسلامي، همان انقلاب مردم و ملت مسلمان بشمار مي رود. اين حركت، پس از تشكيل نهادهاي قانوني، دچار ركود نمي شود و فلسفه و منشاء چنين حركتي عوض نمي شود، بلكه همين حضور و مشاركت و همين حركت جمعي و مردمي ، تغيير كاربري مي دهد و به جاي انقلاب كردن، در جهت اصلاحات و سازندگي جامعه قدم برمي دارد. از ديدگاه اسلامي، حركت مردمي انقلابي تحت رهبري و هدايت ولي امر انجام مي گيرد و پس از آن نيز تحت ولايت فقيه عمل مي كند.
ضرورت استمرار حركت مردمي است كه دستور تشكيل بسيج ، پس از پيروزي انقلاب و تشكيل شوراي انقلاب صادر مي شود. يعني زماني كه كشور در حال نهادينه شدن و شكل يافتگي است، ضرورت حضور مردم احساس مي شود. از اين جهت حضور مردم، ضروري مي شود كه حركت و جنبش اجتماعي مردم ، ايستا نشود و همان مردمي كه براي اهداف بلند و آرماني انقلاب كردند، همان مردم بايد آن را حفظ نمايند و چنين تفكري را توسعه دهند. يعني در جمهوري اسلامي ايران، سازمان بسيج براي حفاظت و حراست از دستاوردي است كه خود مردم قيام نمودند و حكومت دلخواه خود را به وجود آوردند. چنين تفكري است كه تهديدات خارجي به كشور را تعرض به خود مي داند و آن را وظيفه دولت نمي داند، بلكه وظيفه خويش مي داند تا از آسيب وارده

بسيج يكي از عنايات ارزشمند و والاي الهي در نظام مقدس جمهوري اسلامي ايران است كه به بركت وجود حضرت امام خميني (ره) به امت اسلامي ايران ارزاني شده است و سازمان بسيج دانش آموزي بخشي از اين شجره طيبه و درخت پرثمر و با بركت انقلاب اسلامي است. اكنون كه دشمنان اسلام و انقلاب از تمامي توطئه هاي استكباري خويش نا اميد شده اند، تنها راه مقابله با اين انقلاب شكوهمند اسلامي را مبارزه با فرهنگ و اعتقادات مردم تصور كرده و بيشترين توجه و حمله را به نسل جوان ، اين آينده سازان جامعه اسلامي معطوف داشته و با توسل به انواع ترفندها و توطئه هاي فرهنگي ، به زعم خود تلاش مي كنند تا اين طلايه داران عرصه هاي علم و فرهنگ را از انقلاب اسلامي كه خون بهاي هزاران شهيد به خون خفته است دور نمايند.
جوانان و نوجوانان دانش آموز بسيجي در پيروزي انقلاب اسلامي و دفاع مقدس و ديگر عرصه هاي انقلاب نقش ممتاز و موثري داشته اند كه هرگز از خاطره ها محو نخواهدشد. آنان در دوران دفاع مقدس با ميدان داري جبهه ها و تقديم بيش از 36000 شهيد و مفقود الاثر در دوران سازندگي با حضور فعال در عرصه هاي سياسي ، فرهنگي، علمي، اقتصادي و اجتماعي سازندگي كشور، اين نقش برجسته را به بهترين نحوي تداوم بخشيده اند. بنابراين در استمرار اين تلاش مقدس توسط دانش آموزان عزيز، حضور فعال آنان در تشكل الهي بسيج مورد نظر مي باشد.
بديهي است هرچه تعداد افرادي كه جذب اين نهاد مبارك مي شوند، بيشتر باشد، دشمن كينه توز و خون خوار در رسيدن به اهداف شوم و انجام توطئه هاي غير انساني اش ناكام تر خواهد ماند.


كليات در سازمان بسيج دانش آموزي

تاريخچه و سوابق تشكيل سازمان بسيج دانش آموزي

با صدور فرمان تاريخي حضرت امام خميني (ره) در پنجم آذر ماه سال 1358 مبني بر تشكيل بسيج مستضعفين، پايگاه هاي مقاومت در مساجد، حسينيه ها، ادارات، كارخانه ها، مدارس و... به صورت خود جوش و مردمي شكل گرفت و با واگذاري مسئووليت بسيج به سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و شروع جنگ تحميلي عراق عليه ايران اسلامي، پايگاه هاي مقاومت بسيج در مدارس همچون ديگر اقشار بسيج براي جذب، آموزش و اعزام دانش آموزان واجد شرايط به جبهه هاي جنگ حق عليه باطل فعال شدند كه در اين ميان نقش معلمان و فرهنگيان شجاع بسيجي ستودني است. در دوران هشت ساله دفاع مقدس بيش از 550 هزار نفر از دانش آموزان به دفعات مكرر به جبهه ها اعزام شدند كه در اين ميان بيش از 36000 نفرشهيد و مفقود الاثر و 2853 جانباز و 2433 آزاده تقديم دفاع از انقلاب اسلامي و ارزش هاي اسلامي نموده اند.
با انسجام واحد بسيج مستضعفين و شكل گيري ساختار و تشكيلات آن، دفتر بسيج دانش آموزي به عنوان رده اي مستقل در واحد بسيج مستضعفين ايجاد شد وبا شكل گيري معاونت اقشار در بسيج بعنوان بسيج دانش آموزي به ادامه فعاليت خود پرداخت .
در سال 1363 با تصويب تبصره 2 از ماده يك قانون نظام وظيفه كشوري كه به موجب آن وزرات آموزش و پرورش موظف گرديد با هماهنگي و همكاري واحد بسيج مستضعفين سپاه پاسداران انقلاب اسلامي آموزش آمادگي دفاعي را براي دانش آموزان اجرا نمايد، پايگاه هاي مقاومت بسيج دانش آموزي در مدارس از استحكام بيشتر برخوردار گشت.
با توسعه واحد بسيج مستضعفين از سطح يك معاونت در ستاد مركزي سپاه به يك نيروي مستقل با عنوان نيروي مقاومت بسيج سپاه، بسيج دانش آموزي نيز به عنوان يك مديريت مستقل در مجموعه ستاد نيرو تشكيل و به كار خود ادامه داد.

ویژگی های سازمان بسیج دانش آموزی:
1- بسیج دانش آموزی قاعده هرم ارتش بیست میلیونی و دارای قانون مصوب و سازمان تعریف شده است.

2- كلیه برنامه ها و مراحل جذب، آموزش و سازماندهی اعضا، متناسب با سطح تحصیلی و خصوصیات روحی، سنی، جسمی و علاقمندی دانش آموزان ارائه و به اجرا در می آید.

3- فرماندهان و اعضای شورای واحدهای مقاومت از بین دانش آموزان مؤمن و متعهد بسیجی عضو واحد مقاومت انتخاب خواهند شد.

4- فعالیت های سازمان بسیج دانش آموزی با تنوع و انعطاف پذیری لازم به منظور ایجاد روحیه ایثار و فداكاری، مشاركت و مسئوولیت پذیری، خلاقیت و نو آوری تعاون و همكاری در دانش آموزان تعریف شده است.

5- كلیه فعالیت های متناسب با اوقات فراغت دانش آموزان در مدارس(واحدهای مقاومت ) و در محل سكونت از طریق پایگاه های مقاومت بسیج جوانان انجام می گیرد.

6- شعار پویندگان و پیشگامان؛ ایمان، قلم و شجاعت می باشد كه نمایانگر آرمان ایمانی و الهی بسیج دانش آموزی با درایت، آگاهی، شجاعت و استكبار ستیزی است.

امتیازات اعضای بسیج دانش آموزی

1- كلیه اعضای بسیج دانش آموزی بر اساس ماده 64 قانون استخدامی سپاه می توانند از امیتاز كسری دو ماه خدمت سربازی استفاده نمایند، مشروط بر این كه علاوه بر گذراندن آموزش آمادگی دفاعی مدارس در اردوی آموزشی متمركز 15 روزه بسیج كه معادل آموزش تكمیلی محسوب می شود، شركت نمایند.

رهبر معظم انقلاب اسلامی در ششمین روز از سفر به استان خراسان شمالی، عصر روز (دوشنبه) در جمع هزاران نفر از بسیجیان استان، تأکید کردند: بسیج، کلیدی طلایی و هدیه خداوند به ملت ایران است و همچنانکه تاکنون گره های فراوانی را باز کرده، در آینده نیز پیش برنده مسائل مهم و مورد نیاز کشور و جامعه خواهد بود.
حضرت آیت الله خامنه ای، "بسیج" را از جمله تجربه های موفق و مهم نظام بر شمردند و با اشاره به ضرورت مطالعه و تعمق مستمر در ویژگی های این تجربه ی درس آموز افزودند: بسیج، پدیده بی نظیری است که در یک معنا، قبل از پیروزی انقلاب، در حضور ایثارگرانه مردم و "حرکت عظیم، انقلابی و بسیجی ملت" متجلی شد و نهضت اسلامی را به پیروزی رساند.
ایشان، بسیج را در معنای رایج آن، همزاد انقلاب خواندند و افزودند: البته در دو انقلاب بزرگ دیگرِ چند قرن اخیر، یعنی انقلاب فرانسه و انقلاب اکتبر شوروی سابق نیز مردم حضور انبوه داشتند اما بسیج ملت ایران دارای خصوصیات منحصر بفردی بوده است.
رهبر انقلاب حرکت سازمان یافته را از جمله این خصوصیات دانستند و خاطر نشان کردند: "سازماندهی" بسیج کمک کرد که این حرکت عظیم مردمی راه را گم نکند و از انحراف و کج روی مصون بماند.
ایشان "ایمان و عمل بر اساس تکلیف" را از دیگر خصوصیات مهم بسیج برشمردند و خاطرنشان کردند: حضور مردم در انقلاب های دیگر، عمدتا متکی بر احساسات بود و به همین علت در بسیار از مسائل به خطا و تقابل کشیده شد اما ایمان عمیق بسیج، باعث شد این "حرکتِ توده ایِ سازمان یافته" ضمن برخورداری از احساسات بشری، در صراط مستقیم حق حرکت کند.
رهبر انقلاب حضور همه قشرهای مردم در بسیج را دیگر خصوصیت بارز و منحصر بفرد این حرکت خواندند.

  سرهنگ یوسف حق دوست افزود : شهید فهمیده شعور و توان ایرانی را در مقابل چشم جهانیان به نمایش گذاشت.

وی اظهار کرد : حضور شهید فهمیده ها در جبهه های جنگ حق علیه باطل نشان از نفوذ کلام و درایت رهبر کبیر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی بود که توانست با ارائه رهنمودهای پیامبرگونه ملت ایران را در مقابل دشمنان بسیج کرده و موجب احیای مکتب ایثار و شهادت ، پیروزی و سرافرازی ملت ایران شود.

حق دوست ادامه داد : با نگاهی دقیق به شهدای جنگ تحمیلی مشخص می شود که ملت ایران از کوچک و بزرگ ، زن و مرد، شیعه و سنی و اقلیت های دینی در یک صف واحدی پای به میدان گذاشتند و برای دفاع از آب و خاک و کیان مقدس جمهوری اسلامی حماسه های ماندگاری را خلق کردند.

معاون روابط عمومی و تبلیغات سپاه شهداءآذربایجان غربی  ادامه داد : در دوران دفاع مقدس مدارس رنگ و بوی ایثار و شهادت گرفت و دانش آموزان خود به معلمان بزرگ اخلاق، همت والا و شجاعت تبدیل شدند.

وی خاطرنشان کرد : جبهه های جنگ خوب بخاطر دارند که چگونه پدران و فرزندان در کنار هم به جنگ با دشمن پرداخته و جان خود را برای آزادی وطن هدیه می کردند.

به موجب تبصره 7 قانون تشكيل و توسعه بسيج دانش‌آموزي، مجلس شوراي اسلامي هشتم آبان ماه، سالروز شهادت اسوه دانش آموزان، دانش آموز بسيجي شهيد محمد حسين فهميده را به عنوان روز بسيج دانش آموزي نامگذاري نموده است. به همين مناسبت همه ساله از سوي بسيج دانش‌آموزي و ساير دستگاه‌هاي مربوط به نوجوانان و دانش‌آموزان كشور برنامه‌هاي ويژه‌اي اجرا مي‌شود.

بسيج دانش‌آموزي تنها تشكل دانش‌آموزي مصوب مجلس شوراي اسلامي

در حالي كه حدود 25 سال از پيروزي انقلاب اسلامي مي‌گذرد در بين تشكل‌هاي دانش‌آموزي مختلف( نظير انجمن‌هاي اسلامي دانش‌آموزان، هلال احمر، پيشتازان و فرزانگان) كه در سطح مدارس مشغول به فعاليت هستند فقط بسيج دانش‌آموزي است كه ايجاد و توسعه آن به تصويب مجلس شوراي اسلامي رسيده است. ساير تشكل‌هاي دانش‌آموزي در كشور يا در شوراي انقلاب فرهنگي به تصويب رسيده‌اند و يا فاقد اساسنامه مصوب از سوي مراجع رسمي كشور هستند.